Zero Dark Thirty - 2012

Zero Dark Thirty

Zero Dark Thirty - 2012

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ » Joel Edgerton » Jessica Chastain » Taylor Kinney » Scott Adkins » Mark Strong

ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ » Kathryn Bigelow ΔΙΑΡΚΕΙΑ » 157 λεπτά ΠΡΕΜΙΕΡΑ » 21-02-13

ΔΙΑΝΟΜΗ » Audiovisual LINKS » Επίσημο Site » Imdb

ΚΡΙΤΙΚΗ » Νεκτάριος Σάκκας ΒΑΘΜΟΣ

Το «Zero Dark Thirty» ξεκινά μ' ένα ηχητικό ντοκουμέντο από την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους τον Σεπτέμβρη του 2001, για να καταλήξει μέσα από πολλά, αιματηρά επεισόδια (ανακρίσεις κρατουμένων μετά βασανιστηρίων, νέα τρομοκρατικά χτυπήματα κ.λπ.) σε αυτό που είναι εξαρχής γνωστό στο θεατή, στο πώς φτάσαμε δηλαδή, δέκα χρόνια μετά, στον εντοπισμό και την εξόντωση του ηγέτη της Al Qaeda, Osama Bin Laden (2 Μαΐου 2011). Σύμφωνα με τη νέα ταινία της βραβευμένης με Oscar, Kathryn Bigelow («The Hurt Locker»), ρόλο-κλειδί στο "ξετρύπωμα" του Laden έπαιξε μία νεαρή πράκτορας της CIA (Jessica Chastain), της οποίας η πρώτη εμπειρία από την υπηρεσία ήταν η ανάκριση αιχμάλωτων που οι Αμερικανοί συνέδεαν με τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τον ηγετικό πυρήνα των Ταλιμπάν. Το φιλμ της Καλιφορνέζας σκηνοθέτιδας, το οποίο ολοκληρώθηκε μόλις ενάμιση χρόνο μετά τη μυστική επιχείρηση δολοφονίας του Bin Laden, βασίζεται σε μαρτυρίες όσων έζησαν από κοντά αυτό που σήμερα λογίζεται ως το μεγαλύτερο ανθρωποκυνηγητό στην Ιστορία. Και παρόλο που είναι φρόνιμο να διατηρούμε τις απαραίτητες επιφυλάξεις ως προς το ποσοστό αλήθειας των γεγονότων που εξιστορεί, τόσο η ίδια η ταινία, όσο και οι ποικίλες συζητήσεις που εγείρει γύρω από πολιτικά και ηθικά ζητήματα, προσφέρουν αρκετές αφορμές για ανάλυση. Το χωρισμένο σε κεφάλαια «Zero Dark Thirty» οριοθετεί την ιστορία του μέσα σε ένα απολύτως ντετερμινιστικό σύμπαν, εντός του οποίου ο περίφημος "πόλεμος κατά της τρομοκρατίας" συνιστά επί της ουσίας την απάντηση των ΗΠΑ στην πρωταρχική αιτία, που δεν είναι άλλη από τις επιθέσεις των Ταλιμπάν το 2001. Σε αυτό το συμπέρασμα μας οδηγεί η πρώτη, κιόλας, σκηνή βασανισμού ενός στελέχους της Al Qaeda, η οποία ακολουθεί αμέσως μετά το εισαγωγικό ηχητικό ντοκουμέντο της επίθεσης στους πύργους. Εντός αυτού του πλαισίου, που δε διαφέρει ουσιαστικά από την επίσημη θέση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, τα πάντα μοιάζουν εκ πρώτης όψεως δικαιολογημένα, συμπεριλαμβανομένων και των περιβόητων πρακτικών βασανισμού που υιοθέτησαν απροκάλυπτα στις ανακρίσεις τους οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Παρόλα αυτά, η κρίσιμη καμπή στην πλοκή, η οποία αποκαλύπτεται λίγο μετά τα πρώτα 60 λεπτά της ταινίας, φαίνεται να θολώνει τα νερά ως προς τον παραπάνω συλλογισμό. Στον αντίποδα, βέβαια, τόσο στο «The Hurt Locker» όσο και εδώ, η Kathryn Bigelow και ο σεναριογράφος-συνεργάτης της, Mark Boal, επιλέγουν να προσκολληθούν στην οπτική γωνία των Αμερικανών, αφήνοντας αχαρτογράφητο το προφίλ και τα κίνητρα της αντίπαλης πλευράς, αυτού του "σκιώδους εχθρού", στον οποίο τελικά αποδίδουν χαρακτηριστικά ενός φαντάσματος. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, το στοιχείο του ηρωισμού εκλείπει, ακόμα και από τη σκηνή της επιχείρησης στο κρησφύγετο του Μπιν Λάντεν. Εν ολίγοις, η όλη ιστορία μοιάζει να εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δύο μάλλον αδιόρατους πόλους, μεταξύ των οποίων τα αμφιλεγόμενα στοιχεία είναι εκείνα που επικρατούν. Αφήνοντας κατά μέρος το ανθρωποκυνηγητό κι επιχειρώντας να περάσουμε στο δεύτερο επίπεδο, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την κυρίαρχη προβληματική πάνω στην οποία οικοδομείται η ταινία. Εκείνο που προσπαθεί να αναδείξει η Bigelow δεν είναι ο πόλεμος ή η κατάληξή του, αλλά ο άνθρωπος που εγκλωβίζεται μέσα σ' αυτόν και που αλλοτριώνεται από τον (ανώτερο) σκοπό. Για το «Zero Dark Thirty», αυτή η προβληματική αντικατοπτρίζεται στο πρόσωπο της κεντρικής ηρωίδας, της Maya, την οποία η CIA έχει στρατολογήσει από το Λύκειο, στέλνοντάς τη πια στην πρώτη της αποστολή. Η Chastain υποδύεται ιδανικά αυτό το ευφυές, πλην όμως αφυλικό και στεγνό από συναισθήματα πλάσμα, το οποίο ξεχωρίζει για το ερευνητικό του ταλέντο, την ταχύτατη ψυχοσωματική προσαρμογή στις ακραίες ανακριτικές τεχνικές και την αταλάντευτη στοχοπροσήλωση. Κι όμως, καθώς ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας και αναδεικνύεται προοδευτικά η κρισιμότητα του ρόλου της Maya στον εντοπισμό και την εξόντωση του Μπιν Λάντεν, η Bigelow, παρά το συναισθηματικά αποστειρωμένο στυλ κινηματογράφησης που υιοθετεί, κατορθώνει να φυτέψει περίτεχνα και υπαινικτικά στο σώμα της ταινίας ορισμένα ψήγματα ανθρώπινων αντιδράσεων της ηρωίδας της, προτού της χαρίσει το απολύτως ανοικτό σε ερμηνείες, καταληκτικό πλάνο. Από αισθητικής άποψης, η Bigelow παραδίδει ένα εντυπωσιακό υβρίδιο ντοκιμαντέρ και κατασκοπικού θρίλερ, η κλιμάκωση του οποίου υπογραμμίζεται εκπληκτικά από τους διακριτικούς μουσικούς τόνους του Alexandre Desplat, προτού φτάσει η ώρα της κορύφωσης κατά τη - γεμάτη από διπλής ανάγνωσης μηνύματα - σεκάνς της επιχείρησης εξόντωσης του ηγέτη της Al Qaeda. Ταυτόχρονα, η σκηνοθέτις του «Zero Dark Thirty» αποδεικνύει πως δε φοβάται το επίμονο φλερτ με τα όρια της ηθικής, ακόμα κι αν αυτό προσδίδει στο πόνημά της τον χαρακτηρισμό του αμφιλεγόμενου, αφήνοντας και την ίδια εκτεθειμένη σε κριτικές, οι οποίες μάλιστα τυγχάνει να προέρχονται από διαμετρικά αντίθετες ιδεολογικές αφετηρίες.

H ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ ΕΔΩ ΠΡΟΣΟΧΗ !! Πετάει διαφημίσεις ακατάλληλου περιεχόμενου!!